Dünyanın pek çok yerinde olduğu gibi Türkiye’de de deprem, kabullenilmesi gereken büyük bir gerçek. Öyle ki depremle yaşamayı öğrenmek, olası bir felakette nasıl bir hareket tarzı sergileyeceğimizi bilmek hayatın en önemli gereklerinden biridir. Doğal afetler arasında en yıkıcı etkiye sahip olan depremler, önceden tahmin edilememesi nedeniyle her an hazırlıklı olmamızı gerektiren olaylardır. Deprem sonrası ilk 72 saat, hayati öneme sahiptir çünkü profesyonel yardım ekiplerinin size ulaşması bu süreyi bulabilir. Bu kritik zaman diliminde hayatta kalmanızı ve temel ihtiyaçlarınızı karşılamanızı sağlayacak en önemli şey, önceden hazırlanmış bir deprem çantasıdır. İşte deprem çantanızda kesinlikle bulunması gereken 10 hayati malzeme.
1. Su ve Su Arıtma Tableti
Yetişkin bir insanın günlük su ihtiyacı ortalama 2-3 litredir. Deprem çantanızda, en az 72 saat yetecek kadar su bulundurmalısınız. Bu, kişi başı en az 9 litre su anlamına gelir (günde 3 litre x 3 gün). Aile üyelerinizin sayısını göz önünde bulundurarak yeterli miktarda suyu çantanıza eklemelisiniz. Suyun yanı sıra, bulunduğunuz yerde su kaynağına ulaşmanız durumunda kullanabileceğiniz su arıtma tabletleri veya taşınabilir su filtreleri de hayat kurtarıcı olacaktır. Bu tabletler, şüpheli suları içilebilir hale getirerek sıvı kaybı ve hastalık riskini azaltır.
2. Temel Gıda Malzemeleri
Deprem sonrasında enerjinizi korumak için yüksek kalorili, bozulmayan ve kolay tüketilebilir gıdalar tercih edilmelidir. Konserve yiyecekler (et, balık, fasulye, meyve), kuruyemiş, enerji barları, bisküvi, meyve kuruları ve tahin-pekmez gibi besinler ideal seçeneklerdir. Unutmayın, konserve yiyeceklerin yanında mutlaka manuel bir konserve açacağı da bulundurmalısınız. Ayrıca, özel diyet ihtiyaçları (bebek maması, alerjenler vb.) olan aile bireyleri için ek gıda malzemeleri eklemeyi ihmal etmeyin.
3. İlk Yardım Çantası
Yaralanmaların sıkça yaşandığı afet durumlarında kapsamlı bir ilk yardım çantası hayat kurtarır. Çantanızda bulunması gereken temel malzemeler şunlardır:
- Çeşitli boyutlarda yara bandı ve steril gazlı bez
- Antiseptik solüsyon ve mendiller
- Makas, cımbız, eldiven
- Ağrı kesici, ateş düşürücü, ishal önleyici ilaçlar
- Tentürdiyot, yanık merhemi
- Esnek bandaj
- Kişisel reçeteli ilaçlarınız (en az 1 haftalık)
İlk yardım bilgisi olan aile bireylerinin bu malzemeleri nasıl kullanacağını öğrenmesi de en az çantanın kendisi kadar önemlidir.
4. Önemli Evraklar ve Nakit Para
Afet sonrasında kimliğinizi kanıtlamak, sigorta işlemlerini başlatmak ve resmi işlemleri hızlandırmak için önemli evraklarınızın fotokopileri veya su geçirmez bir dosyada saklanmış dijital kopyaları deprem çantanızda olmalıdır. Bu evraklar:
- Kimlik kartları (nüfus cüzdanı, ehliyet, pasaport)
- Tapu, sigorta poliçeleri, ruhsat belgeleri
- Banka hesap bilgileri
- Sağlık karnesi ve aşı kartları
Ayrıca, elektronik sistemlerin çalışmaması ihtimaline karşı, küçük kupürlerden oluşan bir miktar nakit para da bulundurmalısınız.
5. Radyo, Fener ve Yedek Piller
Elektrik kesintileri depremlerin en yaygın sonuçlarındandır. Kriz durumu hakkında resmi bilgilere ulaşmanın en güvenilir yolu, pille çalışan bir radyodur. Haberleri dinleyerek yardım noktaları, güvenli bölgeler ve olası tehlikeler hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz. Ayrıca, karanlıkta yolunuzu görmenizi ve işaret vermenizi sağlayacak güçlü bir el feneri (mümkünse kranklı veya dinamolu) ve yedek piller hayati öneme sahiptir. Başınıza takılabilen bir kafa feneri, ellerinizi serbest bırakarak çok daha kullanışlı olacaktır.
6. Hijyen ve Sanitasyon Ürünleri
Temizlik, afet durumlarında kolayca ihmal edilebilir ancak hastalıkları önlemenin en temel yoludur. Deprem çantanızda şunlar mutlaka bulunmalıdır:
- Islak mendil, dezenfektan jel, sabun
- Diş fırçası ve macunu
- Tuvalet kâğıdı
- Kadın hijyen ürünleri
- Çöp poşetleri (hem taşıma hem de izolasyon için)
Bu malzemeler, su kısıtı altında bile temel kişisel temizliğinizi yapmanıza olanak tanır.
7. Giysi ve Isınma Malzemeleri
Hava koşullarına uygun, dayanıklı ve rahat giysiler hayatınızı kurtarabilir. Çantanızda her aile üyesi için:
- Bir takım yedek iç çamaşırı ve çorap
- Yağmura ve soğuğa karşı dayanıklı bir rüzgârlık/yağmurluk
- Polar, kazak gibi sıcak tutacak bir katman
- Şapka ve eldiven
bulundurmalısınız. Ayrıca, ısınma ve yemek pişirme ihtiyacınızı karşılayabilecek tek kullanımlık battaniyeler (acil durum battaniyesi) ve çok amaçlı bir örtü de çantanın vazgeçilmezleri arasındadır.
8. Çok Amaçlı Çakı ve Diğer Aletler
Zorlu koşullarda birçok işinizi görecek pratik bir alet edinmek çok önemlidir. İsviçre çakısı gibi çok amaçlı bir çakı, konserve açmaktan, kablo kesmeye, bir şeyleri onarmaya kadar birçok işleviyle en büyük yardımcınız olacaktır. Bunun yanı sıra:
- Sağlam bir makas
- Çuvaldız ve dayanıklı iplik
- Bant
- Küçük bir çekiç
gibi aletler de işinizi kolaylaştıracaktır.
9. Düdük ve İşaretleme Araçları
Enkaz altında kalmanız durumunda, yerinizi belli etmek ve yardım ekiplerinin sizi bulmasını sağlamak hayati öneme sahiptir. Sesiniz kısılabilir veya yorulabilirsiniz. Bu nedenle, uzun mesafelere ulaşabilen yüksek sesli bir düdük, enerjinizi koruyarak yardım istemenin en etkili yoludur. Ayrıca, gece görünürlük için yansıtıcı bant ve size ulaşılmasını sağlamak için flaşör (yanıp sönen ışık) de bulundurabilirsiniz.
10. Özel İhtiyaç Malzemeleri
Son olarak, ailenizdeki her bireyin özel ihtiyaçlarını düşünmelisiniz.
- Bebekler için: yeterli miktarda mama, bez, ıslak mendil, biberon, mama örtüsü.
- Yaşlılar için: ek ilaçlar, gözlük, işitme cihazı pilleri.
- Evcil hayvanlar için: mama, su, tasma, veteriner kayıtları.
- Diğer malzemeler: kalem, kâğıt, aile fertlerinin güncel fotoğrafları (kaybolma durumunda tanımlama için), çok amaçlı bir kordon (paracord).
Bir deprem çantası tıpkı bizim bedenimizin bir uzantısı gibi önemlidir. Deprem çantası hazırlamak, “acaba olur mu?” demeden, “ne zaman olacak?” diye düşünerek yapmamız gereken bir hazırlıktır. Bu çanta, evinizin en kolay ulaşılabilir çıkış noktasında (genellikle yatak odası veya kapı girişi) durmalı ve tüm aile fertleri tarafından yerinin bilinmesi sağlanmalıdır. Çantanın içeriğini her altı ayda bir kontrol etmeli, son kullanma tarihi geçen ürünleri (ilaç, gıda) yenilemelisiniz. Unutmayın, hazırlık korkuyu azaltır ve hayatta kalma şansınızı artırır. Bu basit adımı atmak, siz ve sevdiklerinizin güvende kalmasına vesile olacaktır.